Eén boek, drie titels. Titels die de prijs van het betreffende boek aangeven. Naar mijn weten is dit niet eerder gebeurd. Het is een openhartige en nuchtere verwijzing naar de berekenende samenleving waarin alles draait om geld - en naar de manier waarop de schrijver die samenleving meedogenloos hekelt.

"Vroeger, als mensen gemarteld werden, zeiden ze jij gaat wel praten, nu zeggen ze jij gaat wel willen. De pijn is erger, want dringt dieper door." De hoofdpersoon, Octaaf, is een jonge en succesvolle reclamegod die in opstand komt tegen de waanzin van het reclamefascisme. In plaats van ontslag te krijgen krijgt hij promotie! Er is geen ontkomen aan. Of toch?

De schrijver heeft zelf tien jaar gewerkt voor toonaangevende internationale reclamebureaus. Nog voor zijn boek uitkwam werd hij wél ontslagen

Zoals gezegd is de kritiek van Beigbeder niet mals. Het reclamedom is "een onmenselijke sekte die zwangere vrouwen in roestige robots verandert." Het moet "mensen die er de middelen niet toe hebben lust geven iets nieuws te kopen wat ze tien minuten daarvoor niet nodig hadden." De reclamemaker "haat u, vergeet dat niet. Voor hem bent u slechts vee dat gevoerd moet worden, honden van Pavlov, alles wat hem interesseert is uw geld in de zakken van zijn aandeelhouders. (...) En opdat de Heerlijke Materialistische Wereld kan draaien." "In mijn beroep wenst niemand u geluk toe, want gelukkige mensen consumeren niet." Beigbeder ontvouwt een meeslepende roman die de hoofdpersoon in een waanzinnige draaikolk meesleurt naar de ondergang. Het boek is niet altijd even "geloofwaardig"; sommige hoofdstukken lijden bovendien aan onnodig "stoer" taalgebruik. Maar over het algemeen is het een overtuigend en fascinerend verhaal dat het mechanisme van de gelddictatuur meedogenloos blootlegt. Het is rijkelijk gelardeerd met even venijnige als ontnuchterende statements: "Het persoonlijk fortuin van Bill Gates is even groot als het BNP van Portugal. Dat van Claudia Schiffer wordt geschat op meer dan 65 miljoen gulden (29,5 miljoen euro; JB). 250 miljoen kinderen in de wereld werken voor een paar cent per uur." Na lezing van deze "keiharde afrekening met de reclamewereld" (omslagtekst) kun je niet meer zeggen dat je het niet wist. Het boek is nog steeds actueel - nee, actueler dan ooit, in deze periode van neoliberale globalisering. Een absolute aanrader.

© Jan Bontje 2001/2003