Een van de belangrijkste verworvenheden van de moderne tijd is dat ieder mens verantwoordelijk en aansprakelijk
is voor zijn eigen daden. In het familiebedrijf van de Japanse premier Aso (what’s in a name?) werkten tijdens de Tweede
Wereldoorlog Nederlandse en Engelse krijgsgevangenen als slaven. Een oorlogsmisdaad en misdrijf tegen de menselijkheid dus.
Aso ontkende altijd daarvan te weten, maar nu moest hij zwichten: men toonde onweerlegbare bewijzen in het Japanse parlement.
Is hij daarmee schuldig aan die slavernij? Nee; hij was nog een kind toen de oorlog ten einde was.
Ook bijna ex-president Bush is niet verantwoordelijk voor de misdaden van zijn vader (eerste Golfoorlog)
of zijn grootvader (die slaven uit Auschwitz tewerkstelde in zijn chemische fabriek in Duitsland tijdens WO 2). Bush jr. is
alleen verantwoordelijk voor zijn eigen daden (zoals 9/11, de aanval op Irak en Afghanistan, Guantanamo Bay) en dat is al
erg genoeg.
Wie de misdaden van zijn ouders of grootouders goedpraat of ontkent, laat zich natuurlijk wél kennen.
Wie hun oorlogswinsten vrolijk gebruikt om het familiebedrijf verder uit te bouwen, heeft iets van een heler. Zelfs als het
bloed dat aan dat geld kleeft is opgedroogd en dat geld niet meer naar verderf stinkt.
Het begrip collectieve schuld is verwerpelijk. Niemand is verantwoordelijk voor de daden of misdaden
van zijn ouders of grootouders of van wie dan ook. Nieuwe generaties zijn niet verantwoordelijk voor de misdaden van ouders
of voorouders. DE Duitsers zijn niet schuldig aan het nazisme en de Holocaust. DE Japanners zijn niet schuldig aan de wrede
onderdrukking in voormalig Nederlands Indië, Birma, China, Korea. DE Amerikanen zijn niet schuldig aan de Korea oorlog, de
Vietnam oorlog, de Irak oorlog. DE Fransen zijn niet verantwoordelijk voor de oorlogen in Indochina of Algerije. DE Nederlanders
zijn niet schuldig aan de slavernij of de twee oorlogen tegen de Republik Indonesia. Je bent alleen verantwoordelijk voor
je eigen daden. Alleen afhankelijk van wat je zelf doet of juist nalaat ben je een aangenaam mens of (erger dan) een aso.
© Jan Bontje 2008
(Eerder verschenen in Weekblad Spijkenisse)